000000000000000000000000000000download.jpg

به گزارش آينه جم ، تعزیه به عنوان رساترین نوای سوزناک عزاداری در طول تاریخ، با فریاد رسای خود پرده جهل و ظلمت را دریده و زبان گویای حق طلبان برای انتقال پیام نهضت عاشورا به ویژه در دوران سلطه حاکمان ظالم و فاسد تاریخ بوده است.

این هنر بی‌بدیل که با حماسه عاشورا پیوندی ناگسستنی دارد، مهم‌ترین و اثرگذارترین شیوه نمایش ایرانی است که در طول دوران اختناق تاریخ و در میانه آواهای جاهلانه ظالمان با زبان گویا و رسای خود، نوای مظلومیت و حقانیت سیدالشهدا برای زنده نگه داشتن دین خداوند را فریاد زده است.

تعزیه از دیدگاه اعتقادی، دینی و تاریخی ارزش فراوانی دارد و در دوران صفویه و قاجار رونق گرفت تا به شکل کنونی درآمد.

نوای ماندگار تعزیه از دوران اوج خود در زمان صفویه تاکنون قرن‌ها بر پیکره ظلم و جهل مستکبران جهان رعشه افکنده است و آوای ماندگار آن این حقیقت را در گلوی تاریخ فریاد می‌کند که حقیقت‌ جویی و حق‌خواهی عاشورا در پهنه تاریخ جهان امتداد خواهد داشت.

براساس مطالعات و تحقيقات پژوهشگران و نويسندگان ايرانی و غير ايرانی تاريخ پيدايش تعزيه در ايران را عده ای مربوط به اواسط يا اواخر دوره صفويان و بعضی به دوره زنديان و گروهی به اوايل عهد قاجار می دانستند؛ حتی بعضی از نويسندگان و تاريخ نگاران مراسم سوگواری و دسته گردانی های دوره ديلميان را كه گويا گهگاه با شبيه های صامتی نيز همراه دسته های عزادار بوده است، آغاز تعزيه پنداشته اند.

اما مشهورترين فرض و نظريه ها درباره پيدايی تعزيه درايران اين است كه تعزيه شكل متحول و تكامل يافته و آيين های سوگواری مذهبی است كه از قرنهای اول، دوم، بويژه قرن چهارم (دوره آل بويه) در ايران رايج بوده است.

همچنين احتمال داده می شود كه زمينه نمايش اين مراسم از برخی آداب ، شعائر و نمايش گروهی ايران قبل از اسلام،  به مانند سوگ سياوش و امثال آنها ريشه و مايه گرفته باشد.

البته عمر تعزیه در بوشهر را ۱۷۰ سال و عده ای ۱۲۰ سال تخمین زده اند . همزمان با حضور انگلیسی ها در این بندر . کاردار نظامی وقت انگلیس به خاطر اینکه بتواند از روند رو به رشد تعزیه جلوگیری کند مجموعه تعزیه نامه ها را جمع آوری می کند و با خود از بوشهر می برد .

تعزیه بوشهر از نظر نسخه و نسخه نویسی در میان تعزیه های کشور منحصر به فرد است به گونه ای که نسخه های بوشهر ترکیبی از نثر و نظم است که ریشه در مناسبات اجتماعی و شرایط خاص اقلیمی و آداب  دارد . 

 روند اجرای تعزیه در بوشهر در دوران رضا خان تقریبا متوقف و این تعطیلی در بوشهر ده سال طول کشید و پس از آن از سرگرفته شد.  بوشهر تنها مکانی است که هنوز هم تعزیه زنانه در آن برگزار می گردد . 

قدیمی ترین  تعزیه های بوشهر در محلات امامزاده و ریشهر برگزار می شده است و بعد از آن محلاتی مانند کوتی ِ جفره - شکری و بندرگاه است و در سایر نقاط استان مانند جم، روستای زیارت ، درودگاه ،اهرم ،آبپخش و بندر ریگ در این زمینه دارای سابقه تاریخی هستند.

مردم استان با حضور در این مجالس تعزیه که با شبیه خوانی توسط افرادی با تجربه انجام می شود در عزا و ماتم شهدای کربلا اشک می ریزند و ارادت خود را به این خاندان شریف اعلام می کنند.

 

مهرداد جشني پور-سوك

[کد خبر:AJ18448]
پايگاه خبري تحليلي آينه ي جم


نوشتن دیدگاه

جدیدترین مطالب