احسان محمدی
احمد شاملو در شعری می سراید: « فرصت کوتاه بود و سفر جانکاه بود اما يگانه بود و هيچ کم نداشت». حالا بر همین وزن می شود گفت:« خبر کوتاه بود وجان کاه اما یگانه بود و هیچ کم نداشت»!
رابطه مان با عربستان شکرآب است. آنقدر که انگار در دو کهکشان متفاوت و دور از هم قرار گرفته ایم. پیش از این هم نوشته ام که هیچ شیفتگی و ارادت خاصی نسبت به کشور، دولت و تصمیم گیران عربستان ندارم، به همان اندازه هم انتشار عکس هایی از شیر پارسی که پرچم پاره عربستان را دندان گرفته را مضحک، پوپولیستی و اسباب دل خوشکنک مردم کوچه و بازار می دانم. ایران و عربستان دو پادشاه خاورمیانه هستند و به نظر می رسد احساس می کنند در یک «اقلیم» جایشان نمی شود اما چاره اش فحش درمانی است؟ جنگ است؟ کُری خوانی به سبک وزیر امورخارجه کودک مسلک عربستان است؟ کاریکاتور کشیدن از عرب حجاز است که زانو زده پیش شیر پارسی؟!
حالا درست در روزهایی که مردان غیور ما در ورزشگاه ها از فحاشی جنسی گذر کرده اند و مرزهای توهین های قومی را به سرعت برق و باد درنوردیده اند و به سمت غارت سرمایه های ملی می تازند و راهکار فدراسیون فوتبال هم برگزاری برخی بازی ها بدون تماشاگر- حتی مرد(!)- است، از عربستان خبر می رسد که در ادامه اصلاحات اجتماعی از سوی دولت و ولیعهد این کشور، ریاض اعلام کرد که برای اولین بار در روز جمعه (۱۲ ژانویه/ ۲۲ دی) درهای ورزشگاه‌ها به صورت عمومی برای زنان باز می‌شوند تا به تماشای فوتبال بنشینند. به گزارش سایت آلمانی "اشپیگل آنلاین" ، اولین مسابقه با حضور زنان در پایتخت عربستان سعودی - ریاض - برگزار خواهد شد، مسابقه دوم در جده و سومین بازی در شهر دمام.
خبر کوتاه و جانکاه و یگانه نیست؟! می دانم خیلی ها خوششان نمی آید از این مقایسه ها اما یک لحظه عکس آن دخترکان ایرانی عاشق فوتبالی را به خاطر بیاورید که با ریش و سبیل مصنوعی برای دیدن فوتبال به ورزشگاه رفتند و بعد از پایان بازی مثل یک فتح الفتوح گذر از سد نیروهای امنیتی ورزشگاه را جشن گرفتند. با رسانه ها گفتگو کردند و حالا احتمالاً در حاشیه ورزشگاه ها علاوه بر شیپور و پرچم و آجیل و پسته، ریش و سبیل مصنوعی هم می شود در بساط دستفروش ها پیدا کرد!
در حالی که بسیاری از مسؤولان ایرانی با عباراتی مثل «هنوز زیرساخت های لازم برای ورود زنان به ورزشگاه ها آماده نیست» تلاش می کنند از زیر بار فشارها خلاصی پیدا کنند، در عربستان سعودی که سالها بخشی از جامعه ما حاکمان آنجا را به واسطه اینکه به زن ها حق رای و رانندگی و حضور اجتماعی نمی دادند سرزنش می کردند اعلام شد این تصمیم بخشی از برنامه‌های اصلاحی است که به نام "چشم‌انداز ۲۰۳۰" معروف شده و به ابتکار محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی عربستان در حال اجرا است. این برنامه‌ها یک رشته تغییرات اقتصادی و اجتماعی را شامل می‌شود که به گفته مسؤولان سعودی، هدف آنها مدرنیزه کردن جامعه جوان عربستان است.
در سال های گذشته هر وقت در مسابقه فوتبال به صخره سخت عربستان می خوردیم و ناکام می ماندیم دنبال دو عامل می گشتیم: نفوذ عرب ها در کنفدراسیون فوتبال آسیا و اعمال نظر بر داورها و دوپینگ احتمالی بازیکنان آنها!
آیا عربستان برای مدرن شدن دست به «دوپینگ اجتماعی» زده است و آنها که پیش تر ترجیح می دادند به جای راه دشوار «مدرنیته» با پول نفت و گاز «مدرن بودن» را بخرند واقعاً دچار این تحول اساسی به ویژه در امر حقوق زنان شده اند؟
اصولاً در خاورمیانه و میان شیوخی که هنوز دل با رسوم سنتی عشیره و قبیله دارند می شود به سوی مدرنیته خیر برداشت؟ به قول جوان های حاضر در شبکه های مجازی، این وسط ممکن نیست «تسمه تایم» پاره کنند؟!
قصد این یادداشت قیاس دو کشور با هم نیست. تنها تردید در پاره ای باورهاست. وقتی چند زن در امارات متحده وزیر شدند یکی از روزنامه ها تیتر زد: « زنان عرب؛ از زنده به گوری تا وزارت». همان موقع هم نوشتم که به جای این کنایه های باستانی به آنها تبریک بگوییم.
ورود زنان به ورزشگاه نهایت آرزوی زنان و دختران ایرانی نیست که آنها اولویت های دیگری هم دارند اما قبول کنیم که آزار دهنده است وقتی آنها در خلوت شان به هم بگویند زنان و دختران عربستان هم به ورزشگاه رفتند و ما باید به فکر حقه تازه تری از ریش و سبیل مصنوعی باشیم! نگذارید عربستان هم بشود آرزوی بخشی از جوانان ایران زمین.
