آینه جم- سلمان اندایشگر-دانشجوی دکترای زلزله شناسی
معضلات شهرهای امروز تنها در مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خلاصه نمی شود، بلکه عوامل طبیعی که سازنده بستر شهرها هستند نیز در این زمینه تاثیر بسزایی دارد. این موضوع در کشور ما به دلیل وجود ویژگی های فراوان و متفاوت طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است و بسیاری از شهرهای کشور به دلیل ارتباط نزدیک با عوامل طبیعی مانند دریا، رودخانه، ناهمواری ها و گسل ها همواره در معرض آسیب هستند.
از بین انواع مخاطرات طبیعی که همواره جوامع انسانی را تهدید می‌کنند، زلزله به دلیل عدم توانایی انسان در پیش‌بینی زمان، مکان و شدت وقوع آن، نسبت به سایر انواع مخاطرات طبیعی، تهدید مهم‌تری شناخته می‌شود. به عبارتی زلزله چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ مالی به دلیل سرعت وقوع و حجم تخریب، آثار ویرانگري را به همراه داشته و در صدربلایاي طبیعی قرار دارد. استان بوشهر نیز با قرار گرفتن در نوار چین خورده و کمربند لرزه¬خیزی زاگرس شاهد وقوع زمین لرزه های فراوان و مخربی (از جمله زلزله شهر شنبه با بزرگای 2/6 در سال 1392 و زلزله گناوه با بزرگای 9/5 در سال 1400) در طول تاریخ و در سالیان گذشته بوده است. با وجود لرزه خیزی فعال در استان و نواحی مجاور و استقرار صنایع مهم و حیاتی در حاشیه خلیج فارس، وقوع زلزله ای با بزرگای متوسط تا بزرگ چه میزان خسارت به بار می آورد و چه مقدار از تاسیسات و زیرساخت های استان در مقابل زلزله ایمن هستند؟
تجربه زلزله های اخیر حاکی از آن است که آسیب‌پذیری زلزله با دخالت‌های نسنجیده انسان مانند ساخت‌وسازهای ناایمن و عدم رعایت فاصله مناسب از گسل‌ها و همچنین عدم توجه به ضوابط و استاندارهای شهرسازی موجود تشدید می‌شود. علاوه بر آن آسیب دیدن تاسیسات زیربنایی نظیر شبکه های آب، برق و گاز خسارات ناشی از زلزله را به شدت افزایش می دهد.
با وجود پیش‌بینی‌ناپذیری وقوع زلزله اما برنامه‌ریزی جهت مقابله با آن و حفظ آمادگی به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری جوامع انسانی و زیرساخت‌های موجود، به‌عنوان بهترین راهبرد شناخته‌شده است. تجربه و یافته های علمی نشان می دهد که بر اساس اطلاعات قابل دسترس و استفاده از روش های آماری و احتمالاتی می توان خطرپذیری و میزان شتاب وارده ناشی از زلزله به سازه ها در فواصل مختلف از گسل ها و ایمن بودن سازه ها در مقابل زمین لرزه ها را تا حد مطلوب برآورد نمود. بنابراین با توجه به این حقیقت که پیش‌بینی دقیق زمان وقوع زلزله امکان‌پذیر نیست، در چنین شرایطی پیشگیری در مقابل زلزله، تهیه نقشه های خطر زلزله و پیوست کاهش خطر برای طرح های توسعه ای و ساخت و ساز ایمناز اهمیت ویژه‌ای در کاهش آسیب پذیری و خسارات ناشی از زلزلهبرخوردار است.
.دانش و آمادگی افراد درباره زلزله و چگونگی رویارویی با آننیز یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در کاهش خسارات ناشی از زلزله می باشد که متاسفانه اکثریت مردم آگاهی لازم را در این خصوص ندارند و لزوم آموزش و فرهنگ سازی را دوچندان می کند. از دیگر رویکردهای مهم برای جبران و کاهش خسارت های ناشی از زلزله، بیمه اموال از قبيل ساختمان ها و ابنيه، تأسيسات، لوازم و ... است که طبق آمار و مطالعات انجام شده، در کشور ما روند توسعه پوشش بیمه ای در برابر زلزله از شرایط مطلوبی برخوردار نیست
.
* انرژی جنوب
[کد خبر:AJ43272]
