آینه جم: موضوع حضور نظامی ها در انتخابات 1400 بسیار داغ تر از دوره های گذشته است. سردار حسن دهقان نخستین کسی بود که به عنوان یک نظامی اعلام حضور کرد و پس از وی سردار سعید محمد فرمانده پشین قرارگاه خاتم الانبیا سپاه هم از ورود به انتخابات 1400 خبر داد. هر چند برخی دیگر از کاندیداهای احتمالی مانند محمد باقر قالیباف و محسن رضایی پیش از این سابقه نظامی داشته اند برای کاندیداتوری مطرح می باشند که این تعداد نظامی در نوع خود قابل توجه است.

از ابتدای انقلاب تا به حال بحث بر سر حضور نظامی ها در مناصب سیاسی همواره مطرح بوده و در انتخابات ریاست جمهوری 1400 به موضوع بحث بر انگیز محافل خبری و سیاسی مبدل شده است.

برخی حضور نظامیان را آفت حکمرانی مردمی می دانند و برخی نیز عبور از شرایط موجود را تنها باحضور یک نظامی کارکشته که اقتدار پادگانی را بر شرایط سیاسی کشور حاکم کند امکانپذیر می دانند.

دغدغه ای که مربوط به امروز نیست

اما نگرانی از حضور نظامیان در انتخابات و ترس از بدبینی عمومی، تنها در میان سیاست مداران وجود نداشته و نگاهی به خاطرات مرحوم هاشمی رفسنجانی نشان می دهد که حتی برخی از فرماندهان سپاه نیز نگران چنین شرایطی بوده اند. او در سه خاطره جداگانه مربوط به سالهای 75 و 76 به این موضوع اشاره می کند.

هاشمی، در خاطره ای مربوط به اردیبهشت 75 از سردار منصور احمدلو جانشین سابق نیروی زمینی سپاه یاد می کند که به واسطه دخالت فرماندهان سپاه در انتخابات و تخلف از فرمان امام درخواست استعفا کرده است.

وی همچنین در خاطره دیگری مربوط به همان سال، از نامه 4 صفحه ای فرماندهان سپاه به محسن رضایی فرمانده وقت سپاه در اعتراض به دخالت سپاه در انتخابات و نگرانی از بدبینی عمومی به این نهاد یاد می کند که راوی این خبر ، غلامحسین کرباسچی شهردار وقت تهران بوده است.

وی در خاطره ای دیگر از اردیبهشت سال 76 و یک ماه پیش از انتخابات، از سردار قاسم سلیمانی و نگرانی او از دخالت سپاه در انتخابات می نویسد: «عصر سردار [قاسم] سلیمانی از کرمان آمد و دخالت سپاه در انتخابات و [از] خطر دودستگی اظهار نگرانی کرد و از دلسرد شدن آقای [محسن] رضایی، [فرمانده کل سپاه] گفت و برای علاج کمک خواست.»  

هاشمی رفسنجانی همچنین در خاطرات خود در اردیبهشت 75 در دیداری که با رهبری داشته از آنچه اقدامات موزیانه برای ایجاد تفرقه میان او و رهبر انقلاب در جریان انتخابات و عملکرد بعضی از فرماندهان سپاه و بسیج سخن می گوید که طبق خاطرت او بعد از این جلسه مقرر می شود با این افراد برخورد شود.

آفت های درگیری نظامیان در فعالیت سیاسی و حزبی

اگرچه در ابتدای پیروزی انقلاب حساسیت ها به حضور نظامی ها در خصوص سایقه تاریخی این گروه در رژیم سابق بود، اما امروز نگرانی ها از پادگانی شدن سیاست و تغییر جایگاه نظامیان از یک نیرویی ملی به نیروی حزبی است که ازبین رفتن توان دفاعی و بازدارندگی کشور در نتیجه درگیر شدن نظامیان در عرصه سیاست، یکی از نگرانی ها در این خصوص می باشد.

در مجموع سه دلیل اصلی برای واکنش ها به حضور نظامیان در انتخابات وجود دارد:

1. توان نیروهای نظامی برای ایجاد فشار بر دستگاه های نظارتی انتخابات همچون شورای نگهبان و امکان مدیریت انتخابات به نفع کاندیدای مطلوب

2. توان نظامیان در بسیج امکانات و تغییر موازنه رقابت سالم در انتخابات

3. تغییر جایگاه ارتش و سپاه از یک نیروی ملی به یک حزب سیاسی که نتیجه آن از بین رفتن انسجام و حمایت عمومی از نیروهای نظامی که به عنوان مهمترین رکن بازدارنده در بحران های داخلی و خارجی هر کشور محسوب می شوند

آیا رییس دولت بعدی از پادگان می‌آید؟

با آنچه گفته شد این پزسش وجود دارد که آیا در انتخابات خرداد 1400 نسبت به انتخابات های گذشته نظامیان حضور پررنگ تری داشته و آیا ریاست پاستور از پادگان خواهد آمد؟

اگرچه مطرح شدن نام افراد کمتر شناخته شده ای مانند "سعید محمد" فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیا شائبه حضور پر رنگ نظامیان در این دوره انتخابات را تقویت کرده اما اگر قبول داشته باشیم سیستم فعلی با هر انتخابات به آگاهی بیشتری دست می یابد، به نظر می رسد که تجربه احمدی نژاد به عنوان هندوانه سربسته ای که با گذشت 8 سال از اتمام ریاست جمهوری اش ارکان حاکمیت را به چالش می کشد و روی دست اصولگرایان مانده، مانع از تکرار شرایط برای افرادی نظیر سردار سعید و افردی چون او می شود.

مع الوصف ترکیب افرادی که از اکنون برای انتخابات ریاست جمهوری خیز برداشته اند نشان می دهد که شرایط نسبت به گذشته تغییر چشمگیری نکرده و به احتمال زیاد کار انتخابات با یکی از چهرهای شناخته شده قدیمی که پیش از این نیز در انتخابات های گذشته حضور داشته به پایان خواهد رسید.

نوشتن دیدگاه