آینه جم /بوئینگ ای‌اچ-64 آپاچی (Boeing AH-64 Apache) برجسته‌ترین هلیکوپتر تهاجمی حال حاضر جهان است که به تسلیحات پیشرفته و فناوری های نوین مجهز شده است. این هلیکوپتر یکی از ابزارهای تهاجمی مهم در ارتش آمریکا محسوب می شود.

سلاحی متمایز برای هلیکوپتر آپاچی

اما انقلابی‌ترین جنبه هلیکوپتر آپاچی در ظاهر آن آشکار نیست. آنچه که آپاچی را از هلیکوپترهای دیگر متمایز می کند نه طراحی ظاهری یا عملکرد آن، بلکه سامانه کلاه ایمنی و نمایشگر یکپارچه (Integrated Helmet and Display Sighting System) است که هم خلبان و هم توپچی هلیکوپتر آن را به سر می کنند.

سامانه IHADSS همان گونه که از نام آن مشخص است یک کلاه ایمنی با یک مونوکل (نمایشگر تک چشمی) متصل به آن است. این مونوکل توانایی ردیابی حرکات چشم کاربر را داشته و به وی اجازه کنترل سامانه تنها با حرکت چشم را می دهد.

به عنوان نمونه، سامانه IHADSS حرکات چشم کاربر را با حرکات تیربار ام230 (M230) هلیکوپتر آپاچی همگام می کند. در نتیجه، زمانی که کاربر چشم خود را حرکت داده یا با چشم خود روی هدف قفل می کند، تیربار ام230 نیز حرکت کرده یا روی هدف قفل می کند. از این رو، هدف‌گیری به سادگی نگاه کردن از طریق چشمی سامانه است.

سامانه IHADSS به شدت به سامانه تخصیص و هدف‌گیری (Target Acquisition and Designation System) که در قسمت جلو هلیکوپتر آپاچی نصب می شود، متکی است. سامانه TADS شامل یک حسگر الکترواپتیکال حبابی شکل و تخصیص هدف لیزری همراه با یک دوربین ترموگرافی و یک دوربین تلویزیونی نور روز مونوکروم است.

ترکیب سامانه های IHADSS و TADS در کنار حسگرهای اضافی آنبورد به هلیکوپتر آپاچی اجازه می دهد تا در خط مقدم، در شرایط آب و هوایی نامساعد، و در طول روز یا شب عملیات خود را انجام دهد. برای ماموریت های شبانه، هلیکوپتر آپاچی به سامانه دید در شب خلبان (Pilot Night Vision System) مجهز است که به کاربر امکان مشاهده محیط اطراف در تاریکی را می دهد.

هلیکوپتر آپاچی همچنین از اقدامات متقابل فروسرخ منفعل، جی‌پی‌اس، و سامانه های تشخیص شلیک زمینی (Ground Fire Acquisition Systems) – دو سامانه حسگر که از یک دوربین ترموگرافی برای شناسایی و سپس هدف‌گیری آتش سلاح های زمینی استفاده می کند - بهره می برد. سامانه GFAS می تواند شعله های سرلوله سلاح را تقریبا در هر شرایطی نوری در یک میدان دید 120 درجه تشخیص دهد. مجموعه سامانه های بکار گرفته شده در هلیکوپتر آپاچی امکان هدف گیری همزمان 256 هدف در شعاع 31 مایلی (50 کیلومتر) را فراهم می کند.

با توجه به تعداد بسیار زیاد سامانه های آنبورد، هلیکوپتر آپاچی را می توان برای انواع مختلف ماموریت ها از حمله به زره‌پوش ها تا پوشش نیرو و اسکورت آماده کرد. بدون توجه به مشخصات ماموریت، هلیکوپتر آپاچی 1200 گلوله 30 میلیمتری را برای تیربار ام230 همگام شده با سامانه IHADSS حمل می کند. این هلیکوپتر می تواند به ترکیب های مختلفی از موشک های هل‌فایر و راکت های 70 میلیمتری هایدرا مجهز شود.

آغاز فعالیت هلیکوپتر آپاچی

هلیکوپتر آپاچی برای نخستین بار در سال 1986 خدمت در ارتش آمریکا را آغاز کرد و در عملیات هدف مشروع یا حمله آمریکا به پاناما حضور داشت. اما نخستین آزمایش جدی آپاچی به عملیات توفان صحرا باز می گردد. از این هلیکوپتر برای حمله شبانه و مخفیانه به شبکه راداری عراق در 17 ژانویه 1991 استفاده شد.

در پایان عملیات توفان صحرا، هلیکوپترهای آپاچی موفق به شکار 278 تانک عراقی شده بودند، اما این هلیکوپتر با مشکلات لجستیکی و تعمیر و نگهداری مواجه بود. آپاچی اغلب زمین‌گیر بود و فقط در یک پنجم ساعات پروازی که در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود، پرواز کرد.

با این وجود، هلیکپوتر آپاچی روند ارتقا و اصلاح خود را پشت سر گذاشته و در درگیری های قرن بیست و یکم آمریکا، بار دیگر در عراق و برای دو دهه کامل در افغانستان حظور داشته است. آپاچی یکی از محصولات نظامی صادراتی آمریکا نیز است و از دیگر اپراتورهای آن می توان به هلند، ژاپن، انگلیس، کره جنوبی و رژیم صهیونیستی اشاره کرد.

نوشتن دیدگاه