خبرنگار روزنامه "حریت" ترکیه که برای گزارش وضعیت افغانستان پس از سقوط دولت قبلی و به روی کار آمدن طالبان به کابل سفر کرده است، گزارشی میدانی از وضعیت زندگی مردم در شهر کابل به رشته تحریر درآورده است.
به گزارش آینه جم، متن کامل این گزارش میدانی که می تواند روایتگر بخشی از واقعیت زندگی زیر سایه طالبان باشد، در پی می آید:
"زندگی در افغانستان چنان ادامه دارد که گویی همه گیری کرونا وجود نداشته است. کسی از ماسک استفاده نمی کند. وقتی از ماسک استفاده می کنیم ، با نگاه های عجیب و غریب همه روبرو می شویم. واکسن چطور؟ واکسنی هم وجود ندارد. مقدار کمی واکسن که قبلا و در دوره حکومت قبلی از هند تهیه شده بود، برای مقامات سابق دولتی و کارکنان مراقبت های بهداشتی تزریق شده است. هیچ واکسنی به مردم تزریق نشده است.
آنها بحث همه گیری کرونا را از دستور کار حذف کرده اند. می گویند 80 درصد مردم کابل به ویروس کرونا مبتلا شده اند و مصونیت جمعی شکل گرفته است. هرچند کسی اهمیتی نمی دهد. هیچ قانونی، هیچ ممنوعیتی و هیچ احتیاطی درباره کرونا وجود ندارد.
رستورانهای خیابانهای اصلی و فست فودهای محلی کابل که از برندهای معروف تقلید می کنند، همچنان باز هستند. خیابان های اصلی شهر عصرها پر از چراغ های خیره کننده است. پیشخدمت های رستوران برای جلب مشتری فریاد می زنند. عدم رعایت بهداشت، بو و دود کباب در اجاق های نصب شده در پیاده روها شدید است. طوری از شما استقبال می شود که گویی نه یک مشتری بلکه یکی از اقوام صاحب رستوران برای شام رفته است. وارد رستورانی شدیم و روی تختی که گذاشته اند چهارزانو نشستیم. ما "پلو معروف افغانی" را که با گوشت گوسفند پخته شده، سفارش دادیم.
همه مراکز زیبایی کابل که به زنان سرویس ارایه می کردند درهای خود را پس از طالبان قفل کرده اند. آرایشگاه های زنانه باز هستند. اما به یک شرط: فضای داخلی سالن به گونه ای استتار شود تا از بیرون دیده نشود و فقط زنان در این مراکز به مشتریان زن ارایه سرویس کنند.
به یک آرایشگاه مردانه در کابل رفتیم و گفتیم می خواهیم ریش خود را تیغ بزنیم. آیا طالبان اجازه کوتاه کردن ریش را می دهد؟ آرایشگر در پاسخ گفت: "آنها در حال حاضر به خارجی ها چیزی نمی گویند. سایر مشتریان افغان هم وقتی می آیند موها و ریش هایشان را اصلاح می کنند و ریش ها را تیغ نمی زنند.
در بازار اصلی شهر کابل هیچ گردشگر خارجی وجود ندارد. بازرگانانی که کالاهای توریستی می فروشند از این موضوع شکایت دارند. وقتی تاجری که با او مکالمه طولانی داشتیم گفت: "خوشحال می شوم اگر به خاطر گفتگو کلاه و شال بخرید" ، ما شال و کلاه خریدیم. کلاهی که خریدیم "پاکول" نام دارد. کلاه سنتی افغانستان. قیمت شال و کلاه را به پول "افغانی" پرداختیم. قیمت: 860 افغانی ...یعنی حدود 94 لیر ترکیه (حدود 300 هزار تومان)
در کابل تپه ای به نام "تپه عشاق" وجود دارد، جایی که خانواده ها، زوج های جوان، عروس ها و دامادها برای تفریح و یا گرفتن عکس یادگاری به آنجا می روند. این تپه تفریحی که به "تپه وزیر اکبر خان" هم معروف است، اکنون در کنترل طالبان است. با مجوز رسمی یک عصرگاه برای بازدید به آنجا رفتیم. در محل با شبه نظامیان مسلح طالبان مواجه شدیم که این تپه را در کنترل خود دارند. پس از نشان دادن مجوز به آنها توانستیم نمای منحصر به فرد شهر کابل را از آن بلندی تماشا کنیم.
گروه های وابسته به طالبان چه به صورت مسلح و چه غیرمسلح در سراسر تپه پرسه می زنند. برخی از اعضای طالبان در این مکان نشسته و به صورت طولانی مدت شهر کابل را از آن بالا تماشا می کنند. تعجب کردیم که بسیاری از اعضای طالبان که با آنها صحبت کردیم، ترکی صحبت می کردند، البته فقط به صورت دست و پا شکسته. اعضای طالبان بعد از پیچیدن صدای اذان مغرب تماشای کابل را متوقف کردند، برخاستند و در گروه های کوچک روی سبزه های تپه نماز خواندند.
عروسی ها در کابل معمولا در ماه های آگوست و سپتامبر (مرداد و شهریور) برگزار می شود. تا آنجا که به ماه آگوست حتی "ماه عروسی" می گویند. ورود طالبان به کابل هیچ اختلالی در برگزاری مراسم های عروسی ایجاد نکرده است. عروسی هایی که پیشتر برنامه ریزی شده بود به تعویق نیفتاده است. در حالی که عروسی ها با وجود طالبان ادامه دارد، جدایی زنان و مردان در مراسم عروسی همان طور که در دوره قبل هم وجود داشت در دوره طالبان هم ادامه دارد. اما این بار با یک تفاوت: در عروسی های دوره گذشته پخش موسیقی و بازی های محلی رایج بود، اما در عروسی های زیر سایه حکومت طالبان هیچ سرگرمی و موسیقی وجود ندارد.
پخش موسیقی در مراسم عروسی با به قدرت رسیدن طالبان ممنوع شده است. در عروسی هایی که مردان و زنان، داماد و عروس در قسمت های جداگانه می نشینند، فقط مراسم شام و خطبه عقد و اهدا هدایا برگزار می شود. تنها سرگرمی این عروسی ها نمایش آتش بازی است که ظاهرا طالبان مخالفتی با برگزاری آن ندارد. این آتش بازی ها در عروسی هایی که از ساعت 18:00 عصر شروع شده و در ساعت 21:00 با صرف شام به پایان می رسد، کابل تاریک را به طور مختصر روشن می کند.
بازار شهر کابل بازاری مردانه است و غالب تجار و مشتریان مرد هستند. با این حال، زنانی نیز به ندرت یافت می شوند. اکثر زنان برقع می پوشند. اما زنانی هم هستند که فقط روسری به سر کرده و لباس محلی می پوشند. در یک گوشه ای از بازار زنانی فروشنده جمع شده بودند که غالبا برقع زده بودند و مشغول فروش انگور بودند. خرید و فروش برقع رونق گرفته و قیمت آن چند برابر شده است. از زمانی که طالبان به قدرت رسیده زنانی که برقع نداشتند دارند این لباس را می خرند. با این حال طالبان هنوز قانونی برای الزامی کردن پوشش برقع برای زنان به هنگام حضورشان در اجتماع اعلام نکرده است.
پس از قدرت گرفتن طالبان تقریبا 25 کانال تلویزیونی ملی و محلی افغانستان سیاست های پخش خود را تغییر دادند. ما می خواستیم از یکی از کانال های تلویزیونی مورد تایید طالبان دیدن کرده و با همکاران روزنامه نگار خود صحبت کنیم. خبرنگار محلی یک کانال افغانستانی - که با کمک دوست وراهنمای افغان مان با او ارتباط یافتیم - گفت که او با خوشحالی میزبان ما خواهد بود. وقتی به در ورودی تلویزیون رفتیم، دو مرد مسلح طالبان مقابل ساختمان جلوی ما را گرفتند. با اینکه گفتیم برای ملاقات هماهنگ کرده ایم، اما به ما اجازه ورود داده نشد.
9 ایستگاه رادیویی نیز در افغانستان وجود دارد که 3 ایستگاه رادیویی خبر و برنامه و 6 ایستگاه نیز غالبا موسیقی پخش می کردند. وضعیت آنها نیز تغییر کرده است. از آنجا که موسیقی دیگر مجاز به پخش نیست، برخی از رادیوهایی که موسیقی پخش می کردند تعطیل شدند، در حالی که برخی دیگر برنامه های خود را تغییر داده و به پخش اخبار روی آوردند.
تقریبا هیچ فعالیت و سرگرمی اجتماعی در اماکن عمومی کابل وجود ندارد. در دوران حکومت پیشین 3 سالن سینما در کابل وجود داشت. 2 سالن سینما پس از همه گیری کرونا تعطیل شدند. سومین سالن سینما هم که با وجود شرایط سخت همه گیری کرونا طی سال گذشته تلاش کرد تا سرپا بماند، با ورود طالبان بسته شد. در زمان دولت سابق افغانستان در کابل تئاتر وجود نداشت. در مراکز فرهنگی، سالانه تعداد بسیار کمی نمایش تئاتر روی صحنه می رفت. البته با آمدن طالبان، تئاتر نیز احتمالا به خاطره ها خواهد پیوست.
فعالیت ترافیکی شهر کابل از ساعت 06:30 صبح آغاز می شود. هر جه به ساعات ظهر نزدیک تر شوید ترافیک هرج و مرج واری خواهید دید. چراغ راهنمایی در شهر وجود ندارد. رانندگان قوانین را نمی دانند. رانندگانی هستند که اتومبیل های خود را وسط خیابان پارک کرده و رفته اند. به عبارت دیگر وضعیت ترافیک در کابل یک آشفتگی کامل است. دست رانندگان هرگز از بوق دور نمی شود. پلیس راهنمایی و رانندگی که با دستورات طالبان به وظایف خود بازگشت، نمی تواند راه حلی برای این آشفتگی بیابد.
در هر گوشه ای از شهر کابل در بازارها و ورودی رستورانها ، به طور خلاصه در هر جایی که فکرش را بکنید متکدیان هستند. اکثرشان دختربچه هستند. به محض اینکه به کسی پول می دهید، بقیه دنبالتان راه می افتند و پول می خواهند. این پیگیری گاه ممکن است که کیلومترها ادامه یابد. تنها راه فرار این است که سوار یک وسیله نقلیه شده و آن منطقه را در اسرع وقت ترک کنید. اتفاقی که برای خود من افتاد بعد از پولی که به دو دختر متکدی دادم، کیلومترها مورد آزار مداوم حدود 10 کودک قرار گرفتم.
بزرگترین مشکل در افغانستان فقر است. بیکاری در اوج خود است. واحد پول " افغانی" مدام در حال از دست دادن ارزش خود است. یک دلار آمریکا که معادل 76 افغانی در زمان دولت سابق افغانستان بود، با به قدرت رسیدن طالبان به 90 افغانی رسیده و مدام در حال کم شدن ارزش است. چرا دلار در حال افزایش است؟ چون: با ورود طالبان بسیاری از مردم می خواستند از افغانستان فرار کنند. آنها تمام پول خود را به دلار تبدیل کردند تا کشور را ترک کنند. این امر باعث افزایش ارزش دلار شد. اما ناظران معتقدند این وضعیت آشفته به مرور به حالت عادی باز خواهدگشت زیرا کسانی که نمی توانند از کشور خارج شوند دلارهای خود را دوباره به افغانی تبدیل خواهند کرد.
