گالیا حق پرست
خلیج فارس آبراهه ایست که در جنوب ایران آرمیده است، با وسعت ۲۴۰ هزار کیلومتر بعد از خلیج های مکزیکو و هادسون سومین خلیج بزرگ جهان است. در دل آب های نیلگون این خلیج جزایر زیادی می درخشند برخی جزایر مسکونی و برخی غیر مسکونی. در سمت شرقی خلیج، تنگه ای است که هرمز نامیده می‌شود و این پهنه را به دریاهای آزاد پیوند می دهد. خلیج فارس منطقه ای حساس ، مهم و استراتژیک. جایی که مهمترین و عظیم ترین منابع و منابع نفت و گاز را داراست. منطقه‌ای که مبدا و گذرگاه صادرات این منابع است به کشورهای دنیا و بنادر مهمی دارد همچون بوشهر.
این پهنه آبی به خاطر ثروت، منابع و موقعیت بی‌نظیرش همواره مورد نظر استعمارگران، استثمارگران و زورمندان بوده است. زورمندانی همچون پرتغالی‌ها که بعد از یک صد و هفده سال تسلط بر سواحل جنوبی ایران سرانجام از ایران رانده شدند. دهم اردیبهشت یادآور دوازدهم آوریل ۱۶۲۲ میلادی است یعنی روز فرار اشغالگران پرتغالی.روزی که سپاه ایران در دوران شاه عباس صفوی با رشادت های فراوان و فرماندهی امام قلی خان امیر العمرای فارس خلیج فارس و تنگه هرمز را از چنگال اشغالگران خارج کردند و آن را برای همیشه تحت حاکمیت دولت ایران قرار دادند. این روز و این مناسبت آنقدر مایه افتخار است و در تاریخ ایران ارزشمند، که بر اساس تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصوبه بیست و دوم تیرماه ۱۳۸۴ هیئت دولت، به عنوان روز ملی خلیج فارس نامگذاری شد.
خلیج پارس را همه ی دنیا به همین نام می شناسند. تاریخ را که ورق بزنیم به اسناد تاریخی مورخان یونانی پیش از میلاد مسیح می رسیم و نام پرسیکوس سینوس به معنای خلیج فارس را در همه ی نوشته ها، اسناد و نقشه‌های باقی مانده از آن دوران می بینیم. از نوشته‌های هرودوت و استرابون گرفته تا اسناد باقی مانده از اروپاییان، نام این پهنه آبی دریای پارس ثبت شده یعنی دریایی که در جنوب سرزمین پارسیان قرار دارد و به پارسه، پرسای یا پرسپولیس شهرت دارد.
در اسناد، دانشنامه ها و نقشه های باقیمانده از جغرافیدانان و دریانوردان انگلیسی قرن های ۱۶ و ۱۷ همین نام خلیج‌فارس دیده می‌شود. حتی در نوشته‌های مولفین عربی هم این خلیج با نام خلیج الفارسی یا بحر فارس معرفی شده است. در نقشه ای که خوارزمی ریاضیدان برجسته تقریبا 1200سال قبل رسم کرده است نام خلیج فارس در بین البحرین و بحرالیمن دیده می‌شود. ابن حوقل بغدادی در حدود ۱1۰۰ سال قبل در کتاب صورة الارض و از عبارت اصلی بحر فارس استفاده نموده است ابوریحان بیرونی دانشمند برجسته نیز از نام بحر فارس برای این گستره آبی استفاده کرده است و زکریای قزوینی هم در آثار البلاد نام نهر فارس را ثبت کرده است. ابن وردی هم از نام خلیج فارس برای این آبراه سود جسته است. جیهانی جغرافیدان بزرگ نیز همچون اغلب جغرافی دانان مسلمان در کتاب اشکال العالم از نام دریای فارس استفاده نموده است.
تا اوایل دهه 1960 میلادی هیچ بحث و گفتگوی درباره نام خلیج فارس وجود ندارد. بنابراین باید دید از چه تاریخی عبارت جعلی خلیج عربی استفاده شده است .بررسی ها ما را به زمان ملی شدن صنعت نفت ایران و در نتیجه کوتاه شدن دست انگلیسی ها از منابع ملی ایران می‌رساند. ملی شدن صنعت نفت و محروم شدن انگلیسی‌ها در بهره‌برداری از این منابع موجب قطع روابط سیاسی دو کشور شد. در همین برهه زمانی نماینده سیاسی انگلستان که از سال ۱۹۵۰ میلادی یا ۱۳۲۹ شمسی مقیم بحرین بود نام ساحل عربی را برای منطقه جغرافیایی بخش جنوبی خلیج‌فارس به کار برد، یعنی برای منطقه‌ای که متعلق به عرب های تحت الحمایه انگلستان بود. این نماینده رفته رفته و به مرور عبارت خلیج عربی را جایگزین ساحل عربی کرد و بعد از آن آنرا به کل خلیج فارس تعمیم داد. جمال عبدالناصر مصری و عبدالکریم قاسم رئیس جمهور عراق از جمله افرادی بودند که پس از سرچالرز بلگریو نماینده سیاسی مقیم انگلیس در بحرین و خلیج فارس نام مجهول خلیج عربی را به کار بردند. نکته جالب توجه آنکه جمال عبدالناصر در سخنرانی های پیشین خود از نام الخلیج الفارِسی استفاده کرده بود. سرچارلز بلگریو و نمایندگی سیاسی انگلیس که از گسسترش حوزه نفوذ ایران در منطقه خلیج فارس و به خطر افتادن منافع خود می ترسیدند چنین نامی را برای مقابله با سیاست های ایران در خلیج فارس برگزیدند.
در سال ۱۹۵۸ میلادی رودریک اون دومین انگلیسی بود که پس از سر چالرز بلگریو اصطلاح ساختگی و مجعول خلیج عربی را در کتابش به کاربرد.او در کتاب حباب های طلایی در خلیج عربی نوشت: من در تمام کتب و نقشه های جغرافیایی نامی غیر از خلیج فارس ندیده بودم ولی در چند سال اقامتم در بحرین متوجه شدم که ساکنان ساحل عرب هستند پس باید این خلیج را خلیج عربی به نامیم. خدعه، نیرنگ و سیاست پلید تغییر نام خلیج فارس در دوره های مختلف تاریخ تکرار شد با این تفاوت که هر بار با حربه ای جدید و به دست گروهی خاص .مثلاً در سال‌های اخیر کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس با هدف کسب اعتبار برای خود اقدام به تحریف و تغییر نام خلیج فارس کردند که البته با ناکامی نیز روبرو شدند. در این اقدام، بزرگترین و معتبرترین سازمان مردم نهاد یعنی انجمن جغرافیای ملی بعد از دو قرن کاربرد نام خلیج فارس در سال ۲۰۰۴ میلادی برابر ۱۳۸۳ شمسی دست به تغییرات و تحریف‌هایی زد. انجمن جغرافیای ملی سه تغییر یا سه تحریف را در اسناد خود انجام داد. یکی از آن تغییر ها درج نام خلیج عربی مقابل خلیج فارس بود دومین تغییر در عبارت جزایر اشغال شده توسط ایران در مقابل نام جزایر ایرانی ابوموسی ،تنب کوچک و تنب بزرگ بود و سومین تغییر استفاده از نام های قیس و شیخ شعیب برای جزایر ایرانی کیش و لاوان بود. بعد از اقدام انجمن جغرافیای ملی هزاران نامه الکترونیکی، هزاران نامه و طومار اینترنتی با بیش از یکصد و بیست هزار امضا از ایرانیان و فعالان اجتماعی و فرهنگی داخل و خارج ایران به موسسه سرازیر شد که نتیجه آنها عذرخواهی مدیر موسسه و اصلاح تحریفات بود موسسه در اصلاحیه خود نوشت خلیج فارس نامی است که بیش از هر چیز برای این خلیج رایج بوده است و در طول تاریخ به کار رفته است هرچند برخی نیز آن را خلیج عربی می نامند. نکته بسیار مهم آنکه بسیاری از مورخین و محققین دنیای عرب و جهان اسلام در بیشتر آثار خود دریای احمر را خلیج عربی نامیده اند نه دریای پارس که به قول برخی از محققین عرب زبان، سده ها در تحت نفوذ و حوزه اقتدار پارسیان بوده است . به هر روی بر ماست که این دریای کهن را که پیوندی ناگسستنی با تاریخ و فرهنگ ایران دارد پاس بداریم و قدردان میراث فرهنگی به ارث رسیده از گذشتگانمان باشیم./ خلیج فارس
