دکتر محمد کارگر*:

«مهربانی؛ زبانی است که نابینا آن را م بیند و ناشنوا آن را می شنود..»
« مارک تواین»

•• مقدمه:
«چقدر هفتاد هشتاد سال کم است برای دیدن تمام دنیا! برای بودن با تمام مردم دنیا! چقدر حیف است که من می میرم و غواصی در عمق اقیانوس ها را تجربه نمی کنم!
می میرم و حداقل یکبار زمین را از روی کره ی ماه نمی بینم!...

دلم می خواست چند کلیسا؛معبد و مسجد بزرگ جهان را می دیدم!
دلم می خواست یکبار هم که شده از ارتفاعی بلند پرواز می کردم!
«دلم می خواست های من زیادند، بلندند، طولانی اند..».
اما مهم ترین دلم می خواست های من این است: انسان بمانم؛انسان باشم؛انسان محشور شوم!!
چقدر وقت کم است تا وقت دارم باید مهر بورزم؛وقت کم است باید خوب باشم؛ مهربان باشم؛ و دوست بدارم همه ی زیبایی ها را!
می گویند انسان های خوب به بهشت می روند اما من می گویم انسان خوب هرجا که باشد آنجا بهشت است...
تو مهربان باش، بگذار بگویند: ساده است؛فراموش کار است؛زود می بخشد... سال هاست دیگر کسی در این سرزمین؛ ساده نیست...
اما تو تغییر نکن! تو خودت باش و نشان بده آدمیت هنوز نفس می کشد...

«اوژن-- یونسکو

•• نکته ی اول:
«مهربانی با خود..»
«گرم شو از مهر و ز کین سرد باش/
چون مه و خورشید جوانمرد باش/
هر که به نیکی عمل آغاز کرد/
نیکی او روی بدو باز کرد»
«حکیم نظامی گنجوی»

نیما یوشیج در جشن یک سالگی فرزندش نوشت:
«پسرم یک بهار؛ یک تابستان؛ یک پاییز و یک زمستان را دیدی!
از این پس همه چیز جهان تکراری است جز مهربانی...».

زیباترین عرصه و تجلی گاه مهربانی انسان کدام است؟
«مهربانی انسان نسبت به خودش!!».
زمانی که انسان پرخاش می کند و خشمگین است؛ با خویشتن خویش نامهربان است ...
ترک خشم و عصیان در حقیقت مهربانی انسان با خویشتن است..
کسی که با خودش مهربان نیست چگونه می خواهد با دیگران مهربانی کند!؟
شخصی که خودش را دوست ندارد چگونه می خواد دیگری را دوست بدارد!؟
••نکته ی دوم:
«مهربانی آفرینش گر مهربانی ها...»
قادر متعال[رحمان،رحیم،رئوف،ودود، لطیف،غفور و...]است،عمق تمام اسماء پروردگار «مهربانی» است؛ هیچ اسمی از اسماء پروردگار از مهربانی او جدا نیست، حتی اسمائی که به ظاهر معنایی بر خلاف مهربانی را به ذهن انسان متبادر می سازند؛ همچون: «قادر،قاهر،شدیدالعقاب،منتقم،شدید
المحال و... ».
عمق تمامی آنها نیز مهربانی و رحمت است؛حضرت حق چون مهربان است نمی گذارد به بدکاران به بدی خود بپردازند و بدی ایشان توسعه یابد و فراگیر شود.
اما منتقم بودن جلوی شیوع بیماری بدکاری و گناهکاری را می گیرد و اجازه نمیدهد آن ها سرایت کند!!

قرآن کریم در همین باب می فرماید:

« إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا --
همانا آنان که به خدا ایمان آوردند ونیکو کار شدند؛ خدای رحمان آن ها را "درنظر خلق و حق"
محبوب می گرداند ».

•• نکته ی سوم:
«مهربانی با مردم و همنوعان»
«مرغ محبتم من؛ کی آب و دانه خواهم/ بامن یگانگی کن؛ یار یگانه خواهم/شمعی فسرده هستم؛
بی عشق مرده هستم/روشن گرم بخواهی؛ سوز شبانه خواهم»
«معینی کرمانشاهی»
جلوه هایی ناب از شهسوار خرد و ادب«امام مهربانی ها» حضرت علی علیه السلام در پاسداشت مهربانی؛دوستی و هنر عشق ورزیدن:
• در نامه ی 27 خطاب به محمد بن ابی بکر؛فرماندار مصر جاودانه
می فرماید:
«با مردم فروتن باش؛ نرمخو و مهربان باش؛گشاده رو و خندان باش؛
در نگاه هایت و در نیم نگاه و خیره شدن به مردم، به تساوی رفتار کن؛
تا بزرگان در ستمکاری تو طمع نکنند و ناتوان ها در عدالت تو مأیوس نگردند..».

• درنامه ی 31 نهج البلاغه که یک منشور زندگی و تربیتی است؛ خطاب به امام حسن مجتبی؛ فاخر و فخیم
می فرماید:
«چون برادرت از تو جدا گردد، تو پیوند دوستی را برقرار کن؛اگر روی برگرداند تو مهربانی کن، و چون بخل ورزد تو بخشنده باش،هنگامی که دوری می گزیند تو نزدیک شو، و چون سخت می گیرد تو آسان گیر،و به هنگام گناهش عذر او بپذیر، چنان که گویا بنده ی او می باشی و او صاحب نعمت تو می باشد!».
• «مهربانی با مردم را پوشش دل خویش قرار ده و با همه دوست و مهربان باش».
• « اظهار محبت و دوستی با مردم؛ نیمی از عقل است».
•«دین؛ همان محبت و دوستی است».

•• نکته ی پایانی:
مهربانی؛انواع و اقسام دیگری هم دارد که در این مقال نمی گنجد...
از باب مثال؛ مهربانی نمودن نسبت به سایر پدیده ها؛ موجودات و آفریده های عالم هستی که
در کارگاه آفرینش وجود دارند...
نامه ی 25 نهج البلاغه آقا امیر المومنین حضرت علی علیه السلام؛ یکی از متون بسیار غنی و عمیق در باب حقوق حیوانات و مهربانی نمودن نسبت به موجودات می باشد...

* عضو هیات علمی دانشگاه ازاد بوشهر 

نوشتن دیدگاه