یوسف صفری- عسلویه

آينه جم؛ اظهارات اخیر وزیر در همایش "مسئولیت اجتماعی نفت"، خاطر کارکنان اقماری شاغل در منطقه عسلویه را مکدر کرده است! یکی از کارکنان شاغل در عسلویه با انتشار مطلبی در فضای مجازی، وزیر نفت را مخاطب خود قرار داده و از اظهارات ایشان در خصوص طرح اقماری کارکنان انتقاد کرده است. این هموطن از جمله کارکنانی است که به خاطر آلودگی هوا و نبود امکانات رفاهی معیشتی لازم، از آوردن خانواده خود به عسلويه امتناع می ورزد.

وزیر نفت در این همایش با بیان این که توسعه طرحهای اقماری در مناطقی مانند عسلویه معنا ندارد، گفته بود: در طرحهای اقماری، کارکنان در هتل زندگی می کنند و خانواده با آنها نیست و این مسئله سبب می شود تا آنها دلبستگی نسبت به محلی که در آن کار می کنند نداشته باشند؛ در نتیجه شاهد این هستیم که هیچ هویتی در آن منطقه شکل نمی گیرد.

اکنون وضع در عسلویه به گونه ای رقم خورده است که ساکنین بومی و کارکنان غیر بومی شاغل در آن از سیاست های مدیران نفتی ناراضی و گله مند هستند.

امری که در سال 1384 طی پژوهشی با عنوان "توسعه صنعتی و چالش های فرهنگی و اجتماعی در حوزه پارس جنوبی" به مسئولین نفتی گوشزد شده بود. پژوهش مذکور در سال 84 بنابه سفارش وزارت نفت، توسط نویسندگان آن و از طرف انجمن جامعه شناسی ایران انجام شده بود.

دکتر طالبیان مشاور فعلی وزیر نفت در امور اجتماعی در آن سال به کمک دو تن دیگر از جامعه شناسان به عنوان نویسنده مسئول مقاله، در نگاهی کلان نگر و براساس شواهد تجربی از کاهش سطح پایداری انسانی طرح ها گفته بود. آنچه در آن گزارش بدان اشاره شده بود در حال رونمایی بیشتر است.

بررسی آنها نشان می داد کارکنان واحدهای صنعتی در شرایط روحی نامناسبی به سر می برند، آنها از آوردن خانواده های خود به منطقه امتناع می کنند، شرایط زندگی در منطقه را نامناسب می دانند و برنامه ای برای اقامت طولانی در عسلویه ندارند. بنابراین در دراز مدت نیروی انسانی مناسب و با انگیزه در بین غیر بومیان وجود نخواهد داشت و زیر ساخت های لازم برای تربیت چنین نیرویی در بین بومیان نیز ایجاد نشده است.

اگر چه بومیان عسلویه پس از گذشت قریب به دو دهه از حضور نفت در این منطقه، شاید دیگر امید چندانی برای احداث مرکز فنی و حرفه ای ندارند (خصوصا در شرایط اعتباری امروز دولت)، اما تجربه عسلویه نشان داد که برای اجرای موفق پروژه ها نیازمند توانمندسازی نیروی بومی است. امری که وزیر نفت در سخنرانی اخیرشان در همایش مسئولیت اجتماعی نفت بدان اشاره داشته اند و به خوبی این مساله را درک کرده اند که فقدان رویکرد اجتماعی به توسعه چه عواقب ناگواری برای زندگی اجتماعی محلی می تواند داشته باشد و توسعه پایدار را با دشواری مواجه سازد.

در جمع بندی و نتیجه گیری پایانی پژوهش مذکور ضمن یاد کردن از مردم عسلویه بعنوان اولین قربانیان توسعه، اینگونه نگاشته شده بود که: تجربه توسعه ی صنعتی در عسلویه اگر چه از نظر اقتصادی ملی موفقیت آمیز به نظر می رسد اما از نظر اجتماعی و فرهنگی با دشواری های بسیاری رو به رو است. هیچ یک از صورت های جلب مشارکت به صورت واقعی در این منطقه بکار گرفته نشده اند و روی هم رفته مردم محلی در مقابل آنچه از دست داده اند چیز زیادی به دست نیاورده اند.

آنچه در این بین قابل تأمل می نماید، این است که با گذشت بیش از یک دهه از آن پژوهش و دو دهه از حضور نفت در عسلویه، برنامه ای منسجم و رویکرد مناسبی برای از بین بردن شکاف موجود صورت نگرفته است و برخلاف همکاری و میزبانی بسیار خوب مردم عسلویه در آغازین سال های استقرار صنعت از لحاظ واگذاری زمین مورد نیاز پروژه ها، تأمین مسکن و...، اقدمات جسته گریخته صنعت نفت در قبال محیط پیرامونی نتوانسته است رضایت مردم محلی را جلب نماید و آنها منافع ناشی از پروژه ها را نتوانستند لمس نمایند.

ختم کلام که مخاطبش وزیر نفت می باشد اینکه؛ جامعه بومی محلی عسلویه نیازمند اقدام و عمل است.

خليج فارس