آینه جم،بر طبق نظریه همگرايي کلارک کر ، صنعتیشدن نیروی عمده شکلدهنده دنیای امروز است که در راستای آن، جوامع، از برخی جهات به یکدیگر شبیه میشوند. به عقیده او، "منطق صنعتگرایی" باعث میشود توسعه اجتماعی، یک سلسله تغییرات معین در نهادهای اجتماعی را پدید آورد. بعدها نظریه او بهخاطر محدودیتهایش به چالش کشیده شد؛ از آن جمله که هرچند صنعتیشدن تأثیر فراگیری دارد، اما تنها یکی از تأثیراتی است که به توسعه جوامع مدرن شکل میدهد.
همگرایی را در هر دو منظر نامگذاري سال 1392 توسط رهبر معظم انقلاب چه از نظر منظر اقتصادی و منظر سیاسی ـ میتوان مشاهده کرد. از منظر اقتصادی، نظریه همگرایی به یک رشته سیاستهایی اطلاق میشود که محدودیتهای تجاری و موانع و تبعیضات موجود بر سر راه روابط اقتصاد بینالملل را حذف و یا به حداقل ممکن تقلیل دهد. هدف از همگرایی اقتصادی، گسترش تولید جهانی و به تبع آن، تخصص در تولید داخلی، کسب درآمدهای ارزی، کاهش هزینههای تولید در سطح منطقه، افزایش تجارت، صرفهجویی در منابع کمیاب داخلی، توزیع بهینه درآمد، افزایش کارایی در تولید و تجارت، افزایش سرمایهگذاریهای خارجی و استفاده از مزیتهای نسبی میباشد. البته از جهتي ديگر همگرایی اقتصادی به دنبال آزادسازی تجاری است و در نهایت ایده «جهانی شدن اقتصاد» را در سر میپروراند . مي توان با پشت سرگذاردن تحريم ها و برقرري روابط مناسب بين المللي با كشورهاي دوست و كشورهاي اسلامي و علي الخصوص كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد كه ايران به عنوان رئيس آن مي باشد ، با ايجاد همگرايي در تجارت بين المللي راه را براي شكوفايي اقتصادي هموار نمود. اكنون اتحادیه اروپا تنها بلوک اقتصادی و تا اندازهای سیاسی منطقهای است که نسبتاً از نفوذ و نقشآفرینی آشکار جهانی برخوردار است. در حقیقت، روند همگرایی اقتصادی و سیاسی موجود میان دول اروپایی عضو این اتحادیه، در مباینت با اصول و قواعد حاکم بر سیاست بینالملل که از بافت رئالیستی برخوردار هستند، به سر میبرد. در بخش همگرایی اقتصادی، اتحادیه اروپا توانسته است در مقام یک قدرت جهانی ظاهر شده و به واسطه این جایگاه، نقش مؤثر و تعیینکنندهای در نظام تصمیمگیری بینالمللی در قلمرو اقتصاد داشته باشد. هماکنون اتحادیه اروپا بزرگترین معاملهگر تجاری جهانی است.جنبش عدم متعهد ها نيز مي تواند با استفاده از تجارب اتحاديه اروا و با استفاده از همگرايي منطقه اي در اقتصاد و سياست نقش مهمي در توسعه كشورهاي عضو ايفا كند.
از منظر سياسي بايد همه واحدهای سیاسی كشور و تمامي احزاب به طور داوطلبانه از اعمال اقتدار تام خویش برای رسیدن به هدفهای مشترک صرفنظر کرده از یک قدرت فوق ملی به نام رهبري پيروي كنند. همچنين تعامل و ايجاد رابطة صلحآميز ميان اقشار مختلف جامعه و سياستمداران و احزاب مختلف در يك كشور و روابط بين المللي دولت با ساير كشورها در عصر كنوني كه بسياري از معادلات سياسي را متأثر ساخته و فاصلة ميان ملتها و دولت ها را به حداقل ممكن تقليل داده است، امري اجتنابناپذير و از ضروريات مي باشد. بسیاری از مسائل از جمله مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، زمینهساز اختلافاتي است كه مانع از همگرايي احزاب ، رجال سياسي و قواي سه گانه است كه بايد با نگاهي ملي به مسائل از بروز اين اختلافات جهت رسيدن به همگرايي سياسي و اقتصادي جلوگيري نمود.
نامگذاري حماسه سياسي و حماسه اقتصادي توسط رهبر انقلاب به گونه اي هوشمندانه است كه پس از بررسي ها و به زعم نگارنده بدون همگرايي سياسي و برقراري شاخصهاي آن، همگرايي اقتصادي امكانپذير نيست. تجربه همگراييهاي موفق و "مؤثر" نشان دادهاند كه قبل از آن، كشورها مبادرت به ايجاد همگرايي سياسي ميان خود مبادرت ورزيده و بسياري از اختلافات تأثيرگذار را حل و فصل نمودند و شايد به جرأت بتوان ادعا كرد كه بدون همگرايي سياسي، كشورها هرگز نخواهند توانست از همگرايي اقتصادي پايدار و دامنهدار برخوردار شوند. كشورهاي عضو آ- سه- آن، قبل از ايجاد همگرايي اقتصادي، سالها براي ايجاد يك همگرايي سياسي موفق تلاش كردند و بالاخره، پس از موفقيت نسبي در برقراري شاخصهاي همگرايي سياسي، يك همگرايي "مؤثر" اقتصادي را پايهريزي كردند. هر چند انديشة همگرايي از اوايل قرن نوزدهم در اروپا شروع شد ولي تا قبل از جنگ جهاني دوم، بسياري از موضوعات همگرايي منطقهاي محصول تفكر گروههاي سياسي بود. پس از جنگ، انديشة حكومت جهاني، ذهن بسياري از متفكرين و نظريه پردازهاي غربي را به خود مشغول كرد. اما امروزه، نظرية همگرايي را تنها در قالب يك نظرية سياسي نبايد پنداشت كه بايد بخش مهمي از راهبرد ديپلماسي كشورها باشد. همانگونه كه روابط اقتصادي و مبادلات انرژي سه جانبه میان جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان را می توان نمونه ای از تلاش در جهت همگرایی اقتصادي تصور کرد که منجر به روابط سياسي خوبي بين اين كشورها شده است.
دولت و ملت ايران با مبنا قرار دادن نامگذاري سال 1392 و در نظر گرفتن سياستهاي كلان و نامگذاري هاي چند سال اخير در خصوص مسائل سياسي و و اقتصادي همانگونه كه مصدق با ملی كردن صنعت نفت به يك حماسه سياسي و اقتصادي در تاریخ ایران معاصر دست زد دوره ای که شرایط در آن بسیار مشابه با شرایط فعلی بود و تحریم نفت ایران از سوی انگلیس منجر به آن شده بود که شرایط اقتصادی کشور بسیار وخیم باشدو با تكيه بر شرايط منطقه اي و استعداد هاي موجود در ايران مي توانند زمينه ساز حماسه سياسي و اقتصادي در سال 1392 باشند.
نویسنده :حسين اندام
[کد خبر:AJ2417]