آینه جم؛   عبدالحسین قاسمی: طرح 24 آذرماه مجلس به عنوان اصلاح ساختار بودجه سال آینده در حالی به اسم "عدالت در توزیع اعتباران میان استان های کشور" مصوب شده و منتظر تاییدیه شورای نگهبان است که اعتبارات استان هایی نظیر بوشهر را به شدت کاهش می دهد.

به گزارش آینه جم ؛ این طرح مجلس طی روزهای گذشته با انتقاد استاندار و رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مواجه شده، از طرفی نمایندگان استان های متضرر از این مصوبه (بوشهر، خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد) با امضای نامه ای خطاب به دبیر شورای نگهبان، خواستار اصلاح بند 7 این مصوبه مجلس شده اند.

شگفت آنکه در میان طراحان اولیه این مصوبه، نام غلامحسین کرمی نماینده دشتی و تنگستان و ابراهیم رضایی نماینده دشتستان هم دیده می شود، هرچند رضایی در مصاحبه ای گفته که بند خبرسازی که به ضرر استان شده در کلیات این طرح نبوده و بعدها اضافه شده است! نماینده دشتی و تنگستان نیز تاکنون واکنشی به امضایش پای طرح مذکور نشان نداده است.

اما ماجرا دقیقا چیست که به گفته رییس سازمان برنامه و بودجه استان، با طرح مجلس حدود 60 درصد اعتبارات سال آینده استان را حذف می کند؟

درآمد معکوس، طرحی به ضرر بوشهر

نمایندگان براساس بند هفت این طرح، دولت را مکلف کردند در تنظیم و تصویب لایحه بودجه سنواتی، توزیع عادلانه بودجه استان‌ها را بر اساس شاخص‌های جمعیت، محرومیت، نرخ بیکاری و همچنین لحاظ مساحت استان ها مدنظر قرار دهد.

یکی از شاخص‌های این طرح، معکوس درآمد سرانه است که طبق آن، استان‌های با درآمد سرانه بالا به خاطر جمعیت و مساحت کوچکتر، از بودجه کمتری برخوردار می‌شوند. (مشابه اتفاقی که برای بوشهر رخ داد)

به عبارت دقیق تر، وقتی بودجه بوشهر بر جمعیت استان که 1.5 درصد کل جمعیت کشور است تقسیم می‌شود، درآمد سرانه استان بوشهر دارای رتبه نخست می باشد.

اما با طرح نمایندگان مجلس، به بهانه جمعیت و مساحت کمتر بوشهر، بودجه سرانه آن هم کاهش می یابد، در صورتی‌که درآمد سرانه بالای استان بوشهر ناشی از فعالیت‌های نفت و گاز است گخ سرریز آن بر درآمدهای خانوار تاثیرگذار نیست، پس شاخص "معکوس در درآمد سرانه" ملاک و معیار درستی برای عدالت بخشی در بودجه محسوب نمی شود، چراکه خروجی آن، استان‌های کمتر توسعه یافته و توسعه نیافته بیشترین آسیب را در تخصیص اعتبارات می‌بینند.

در این مدل، اعتبارات سال آینده برخی استان‌ها به واسطه جمعیت و مساحت تا 5 برابر افزایش می‌یابد، درحالی که برای بوشهر که در لایحه دولت برای بودجه 1400، سهم 3.8 درصدی دیده شده، با این شاهکار مجلس سهمش به 1.48 درصد کاهش می‌یابد، یعنی 60 درصد کاهش اعتبارات.

لذا استفاده از این شاخص به ضرر استان درآمدزایی نظیر بوشهر است که جبران تبعات منفی استقرار فعالیت های آلاینده نفت و گاز در استان هایی مثل بوشهر را دشوارتر از قبل می کند.

درحالی که اگر قرار بر توزیع عادلانه بودجه میان استان ها می باشد، باید از شیوه های دیگری مثل میانگین شاخص های توسعه در چندین بخش بهره برد، نه فقط مساحت و جمعیت.

بودجه بوشهر در دولت افزایش یافت، در مجلس کاهش!

بررسی ها نشان می دهد در لایحه بودجه سال 1400 که از سوی دولت به مجلس تقدیم شد، اعتبارات عمرانی استان در مقایسه با سال جاری، 2.7 برابر شده و به رقم هزار و 751 میلیارد تومان رسیده است تا استان از این نظر پس از خوزستان در رتبه دوم باشد. (قطعا مهمتر از افزایش اعتبارات، پیگیری برای تخصیص و جذب بودجه هاست)

همچنین بوشهر در مجموع همه ردیف های بودجه سال 1400، رتبه نهم را بین استان کشور کسب کرده و به لطف پیگیری های موثر سالیان اخیر، میزان تعهدات درآمدی استان به خزانه کاهش داشته است. (سهم استان در خصوص درآمدهای عمومی کشور برای سال آینده از 3.1 درصد به 2.7 درصد کاهش یافته است)

اما متاسفانه با مصوبه مجلس و اعمال شاخص های موردنظر نمایندگان در بند 7 (سرانه درآمد معکوس)، سهم استان‌های کم ‌برخوردار مثل بوشهر از بودجه کاهش معناداری یابد و در عوض، سهم برخی استان های مثل تهران به دلیل جمعیت 5 برابر بیشتر شود!

بیشترین کاهش بودجه نصیب بوشهر می شود

جالب اینکه، بیشترین ضرر از این مصوبه مجلس نصیب استان بوشهر خواهد شد، طوری که طبق بررسی های «خلیج فارس» در صورت تاییدیه شورای نگهبان، اعتبارات کهگیلویه و بویراحمد (56درصد)، ایلام (52درصد)، خوزستان (37درصد)، خراسان جنوبی (33درصد)، هرمزگان (32درصد)، خراسان شمالی (24درصد)، سیستان و بلوچستان (26درصد)، لرستان (23درصد)، کرمانشاه (17درصد)، چهار محال و بختیاری (15درصد)، اردبیل (11درصد) و کردستان (7درصد) کاهش می یابد و البته سهم استان بوشهر از بودجه سال آینده کاهش 62 درصدی را تجربه می کند که بالاترین تنزل در میان استان هاست!

کورسوی امید برای جبران طرح مجلس

نمایندگان استان بوشهر در مصاحبه های خود امیدوارند نامه مشترک آنها و همکاران شان در خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد به همراه پیگیری نمایندگان استان های دیگری که بیشترین ضرر را از این مصوبه داشته اند، منجر به اصلاح بند 7 شود.

در همین حال، نماینده جنوب استان در مجلس هم گفته: اگر این طرح تاییدیه شورای نگهبان را هم بگیرد و قطعی شود، می توان در جریان بررسی جزییات بودجه در مجلس، با افزودن برخی آیتم ها به سهم استان های نفتی مثل بوشهر مثل 3 درصد درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز، تا حدودی این اجحاف را جبران کرد!

اما قطعا شیخ موسی احمدی که دومین دوره حضور در بهارستان را تجربه می کند می داند که افزایش هزینه های بودجه به این راحتی محقق نمی شود و تغییرات موردنظر در فصل هزینه ها، متناسب با پیش بینی درآمدها در بودجه خواهد بود.

ضمن اینکه وقتی هیچکدام از نمایندگان استان نتوانستند از کمیسیون های خود به کمیسیون تلفیق بودجه 1400 مجلس راه یابند، امیدها برای تاثیرگذاری بر تصمیم سازی های مجلس در بودجه چیزی مثل صفر است!

باید منتظر ماند و دید وعده نمایندگان استان برای اصلاح این اتفاق موثر خواهد بود یا باید کاهش 60 درصدی بودجه بوشهر را به عنوان شاهکار سال اول مجلس انقلابی ثبت کرد؟

 

**** خلیج فارس 

[کد خبر:AJ34513]