آینه جم ، حسین محدثی : چند سالی است که گوجه فرنگی مهمان ناخوانده دشت های تفتیده جم و ریز است، دشت هایی که رمق های پایانی خود را تحمل می کند و این حاصل برداشت های بی رویه آب توسط بخش های کشاورزی، صنعت و خانگی است.حدود سی سال پیش در اکثر نقاط شهرستان جم آب رودخانه و قنات ها بر زمین جاری بود و اینک دیگر خبری از فوران آب نه تنها در چشمه ها و قنات‌ها بلکه در جنگل گلوبردکان که روزگاری نه چندان دور عمق آب رودخانه آن به سه چهار متر می رسید نیز کاملاً خشکیده است و شاید در باور کسی نگنجد که حدود سی سال گذشته زیر پل بزرگ بین ریز و انارستان در تابستان ها نیز آب جاری بود.

با بهم خوردن تعادل شدید میان برداشت آب از سفره های زیر زمینی این مناطق و جایگزینی آن توسط نزولات آسمانی در سالیان اخیر، بهره برداران آب برای رسیدن به آب، به جای کف شکنی و حفر عمودی چاه که آبی نمی یابند اقدام به حفر افقی چاه‌های خود در مسیر زه آب می نمایند که برای این اقدام نیز مجبور نیستند که هزینه زیادی جهت کف شکنی به نهاد های مربوطه بپردازند و به گفته کارشناسان این دیگر آب نیست بلکه خونی است که از رگ های جسم نیمه جان زمین می تراود.

منطقه جم و ریز از دیرباز محل کشت نخیلات و مرکبات بوده و کشت صیفی‌جات با این سطح زیر کشت اصلا برای دشت جم و ریز توصیه نمی شود و این موضوع یعنی کشت صیفی جات باعث شده است که علاوه بر فشار مضاعف بر سفره های زیر زمینی، به دلیل سرمای زودرس پاییزه، کشت گوجه فرنگی در این مناطق دچار یخ زدگی شده و با فشار کود و سموم غیر مجاز و حتی آتش زدن تایر و غیره تغییر رنگ داده و به مرحله برداشت برسد.

آنچه که در سالهای بحران آب در دشت های ممنوعه جم و ریز قابل تامل و تعجب است اینکه در چند سال گذشته کشت گوجه فرنگی در این مناطق در اوایل مرداد ماه شروع میشد ولی در امسال در خرداد ماه آغاز شده است اگر در این روزها به بخش ریز مسافرت نمایید می بینید که کشت زیر پلاستیک نزدیک به دو ماه زودتر از سال‌های گذشته شروع شده و اگر دقیق تر بنگرید می بینید که محصول کشت شده ای زیر پلاستیک نبوده و کشاورزان به دلیل کاهش هزینه وجین و از بین بردن علف های هرز که در مهر و آبان توسط کارگر و به صورت مکانیکی صورت می گرفت به صورت آبیاری زمین خالی و بدون کشت در جهت رشد و نمو علف های هرز صورت می‌گیرد تا اینکه در نیمه اول اول مرداد ماه با قطع کردن آبیاری و احیاناً سمپاشی با علف کش ها، زمینه جهت کشت گوجه فرنگی فراهم می نمایند. آنچه که تاسف بار و تعجب بر انگیز است اینکه در زمان بحران خشکسالی، کشاورزی ما در شهرستان جم چگونه مدیریت می شود که کشاورزان ما جهت مبارزه با علف های هرز محصول کشت نشده خود و گوجه ای که قرار است دو ماه دیگر کشت شود از آب و آبیاری استفاده می برند!.

نویسنده: مهندس حسین محدثی کارشناس کشاورزی ،نایب رئیس شورای اسلامی شهرستان جم و عضو شورای اسلامی شهر ریز